Yeni Dünya Düzeni: Ekonomik belirsizlik ve kırılgan altyapılar küresel krizlere yol açabilir
Yeni haftaya global mali piyasalar istikrarlı bir seyirle başlarken, Türkiye mali piyasaları hafif de olsa olumsuz bir görünüm sergiledi. BIST Banka Endeksi Cuma günü %2,7 düştükten sonra dün de %3,3 kayıpla günü tamamladı. 19 Mart’tan bu yana kayıp oranı %30’u aşmış durumda. Faiz artışlarının bankacılık bölümü üzerinde baskı oluşturduğu görülürken, hafta sonu artan siyasi risk algısının TL ve TL cinsi varlıklar üzerinde de bozulmaya yol açtığı izlendi.
BIST 100 endeksi, olumlu gelen şirket finansallarına karşın günü %1,3 düşüşle kapattı. Türkiye’nin CDS risk primi ise 10 baz puan artarak 360 düzeyine yükseldi. Yabancı yatırımcılar TL varlıklardan çıkışlarını sürdürürken, yurt içi yatırımcılar faize yahut dövize yöneliyor. USD/TRY kuru ise TCMB denetiminde 38,40 düzeylerinde istikrarda kalmayı başardı. TCMB’nin analitik bilançosuna nazaran, 25 Nisan valörlü süreçlerde net döviz konumunda kıymetli bir değişim görülmedi ve sayı 11,2 milyar dolar düzeyinde kaldı.
Küresel Gündem: Dolar Geriliyor, Euro ve Sterlin Güçleniyor
Dünya genelinde ticaret savaşları gündemdeki yerini koruyor. Bilhassa Trump ve Çin ekseninde yaşanan tansiyonlar piyasalar üzerinde tesirli olmaya devam ediyor. ABD Hazine Bakanı Bessent’ın Çin’e yönelik “gerilimi azaltmak onların sorumluluğunda” açıklaması sonrası dolar kıymet kaybını hızlandırdı.
Nisan ayında Euro, dolara karşı %5 yükselerek son 15 yılın en âlâ performansını gösterirken, İsviçre frangı karşısında dolar %7 paha kaybetti. Sterlin ise 1,3440 düzeyine ulaşarak üç yılın tepesine çıktı. Trump’ın uyguladığı tarifelerin Amerikan varlıklarına olan itimadı sarstığı, Kanada ve Avrupa emeklilik fonlarının ABD varlıklarından çıkış yaptığı belirtiliyor.
Avrupa’da Büyük Elektrik Kesintisi: Çağdaş Altyapının Kırılganlığı Ortaya Çıktı
Dün İspanya ve Portekiz başta olmak üzere Batı Avrupa’da yaşanan geniş çaplı elektrik kesintisi, çağdaş toplumların güvenlik ağlarının ne kadar kırılgan olduğunu gözler önüne serdi. Madrid, Barselona ve Lizbon üzere büyük kentlerde hayat durdu; toplu taşıma çöktü, havaalanlarında kaos yaşandı ve bankacılık sistemleri aksadı.
İspanyol hükümeti harikulâde hâl ilan ederken, Fransa ve Afrika’nın birtakım bölgelerinde de misal kesintilerin yaşandığı bildirildi. Kesintinin nedeni şimdi netlik kazanmazken, küçük bir ihtimal de olsa siber hücum kuşkusu üzerinde duruluyor.
Uzmanlar, dünyada manyetik kutup kaymalarının hızlanması ve güneşte yaşanan rekor düzeydeki patlamaların elektrik ve bağlantı altyapılarını daha savunmasız hale getirdiğine dikkat çekiyor. Tahminen de sıradan bir elektrik kesintisi, yeni bir global kriz dalgasının habercisi olabilir.
Altın ve Bitcoin Yatay Seyrediyor
Dün yaşanan elektrik kesintileri ve doların paha kaybı, inançlı liman arayışını hızlandırdı. Altının ons fiyatı akşam saatlerinde 3.350 dolar düzeyine yükseldikten sonra sabah saatlerinde 3.315 dolara geriledi. Bitcoin 95 bin dolar düzeylerinde yatay seyrini sürdürüyor. Altın, dolar karşısında nisan ayında %6, yıl başından bu yana ise %26 kıymet kazandı. Brent petrol ise hafif gerileyerek 65,50 dolar düzeyinden süreç görüyor.
ABD-Çin Tansiyonu Tırmanıyor: Tedarik Zincirlerinde Riskler Artıyor
Yeni gün başlangıcında ABD ve Japonya borsalarının vadeli süreçlerinde hafif artışlar görülüyor. Fakat Çin’in ihracatındaki sert düşüşler, global tedarik zincirleri üzerinde baskı oluşturuyor. JP Morgan, ABD-Çin bağında “endişe verici bir kopuş” başladığını belirterek, bunun önümüzdeki periyotta ekonomik ziyanları artırabileceğine dikkat çekti.
Makro ekonomik gündemde bu hafta ABD’nin çeyrek devir büyüme verisi ve istihdam raporu öne çıkarken, mikro cephede ise HSBC, BP, Deutsche Bank, Adidas, Coca-Cola, General Motors ve Visa’nın finansal sonuçları açıklanacak. Teknoloji devleri Apple, Microsoft, Amazon ve Meta’nın bilançoları ise haftanın ilerleyen günlerinde bekleniyor.
Kanada Seçimleri: Liberaller İktidarda Kaldı
Kanada Başbakanı Mark Carney liderliğindeki Liberaller, ABD Başkanı Trump’ın tarifeleri ve Kanada’yı “51. eyalet yapma” tehditleri karşısında artan destek sayesinde seçimleri kazanarak iktidarını korudu. Lakin sabah saatlerinde gelen birinci sonuçlara nazaran, mutlak çoğunluğu sağlayamadıkları görülüyor.
