TCMB Ekim ayı enflasyon raporu: Yavaşlama çok yavaş
TCMB, Ekim ayına ait yayınladığı Fiyat Gelişmeleri Raporu’nda, Ekim ayında enflasyon kompozisyonunun dikkat edilmesi gereken bir öge olarak öne çıktığını bildirdi. Rapora nazaran, yıllık enflasyonun, besin ve temel mallar kümelerinde yükselirken, öbür ana kümelerde gerilediği kaydedildi. Yorum içermeyen raporda, optimist ve karamsar fiyat gelişmelerinin birbirini dengelediği görüldü.
TCMB Ekim ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’nu yayınladı. Rapora nazaran, yıllık enflasyonun, besin ve temel mallar kümelerinde yükselirken, öbür ana kümelerde gerilediği belirtildi.
Ekim ayında enflasyon kompozisyonu dikkat edilmesi gereken bir öge olarak öne çıktı. Bu devirde süreksiz arz şartlarına bağlı ve para siyasetinin görece tesir alanı dışında olan işlenmemiş besin fiyatları, taze meyve ve zerzevat kümesi kaynaklı olarak güçlü bir artış kaydetti. Taze meyve zerzevat dışı besin enflasyonu aylık yüzde 1.29 ile daha düşük seyretti.
Para siyasetinin tesirlerinin daha çok hissedildiği temel mal ve talebe hassas birtakım hizmet kalemlerinde ise daha ölçülü bir görünüm kelam konusu oldu. Bu açıdan, manşet enflasyon seviyesi kompozisyondaki bu düzelmeyi tam olarak göstermezken, başka taraftan ana eğilim göstergeleri daha net bir görünüm sunuyor. Temel mal kümesi aylık fiyat artışı, mevsimsel tesirlerin gözlendiği giysi ve ayakkabı alt kümesine bağlı olarak bir evvelki aya kıyasla yükselirken öteki alt kümelerin aylık enflasyon oranları yavaşladı.
Mevsim tesirlerinden arındırıldığında, temel mal enflasyonunun eylül ayına kıyasla gerilediği gözlendi. Bu periyotta mevsimsellikten arındırılmış hizmet fiyatlarında da aylık artış yavaşladı. Bu gelişmede, zayıflama kaydeden kira ile lokanta-otel kümelerinin yanı sıra eğitim kaynaklı izafi fiyat uyarlamasının tamamlanmasının da tesiriyle başka hizmetler kümesi öne çıktı.
Üretici fiyatları aylık artışı ölçülü seyrini korurken, yıllık üretici enflasyonu gerileme eğilimini sürdürdü. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış datalarla ana eğilim göstergelerinde yavaşlama kaydedildi.
GIDA VE TEMEL MAL KÜMELERİNİN KATKILARI ARTTI
Mevsimsel tesirlerden arındırılmış tüketici fiyat artışı bir evvelki aya kıyasla gerilerken, B endeksinin yıllık değişim oranı 1,13 puan azalarak yüzde 47,10, C endeksinin yıllık değişim oranı 1,35 puan düşüşle yüzde 47,75 olarak gerçekleşti. Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, bu devirde hizmet, güç ve alkol-tütün-altın kümelerinin katkıları sırasıyla 0,90, 0,36 ve 0,07 puan düşerken, besin ve temel mal kümelerinin katkıları sırasıyla 0,30 ve 0,23 puan arttı.
Mevsimsellikten arındırılmış bilgilerde, aylık artışlar bir evvelki aya kıyasla C’de daha bariz olmak üzere B ve C göstergelerinde yavaşlama kaydetti. Fiyat artışları, B endeksini oluşturan kümelerden hizmet ve temel mallarda gerilerken, işlenmiş besinde yükseliş gösterdi. TCMB bünyesinde takip edilen göstergeler bir bütün olarak incelediğinde, ekim ayında enflasyonun ana eğiliminin yavaşladığı değerlendirildi. Hizmet fiyatları ekim ayında yüzde 1,95 artarken, küme yıllık enflasyonu 3,14 puan azalarak yüzde 69,78 seviyesinde gerçekleşti.
TÜM ALT KÜMELERDE GERİLEDİ
Yıllık enflasyon, ulaştırma ve kirada daha bariz olmak üzere tüm alt kümelerde geriledi. Üçüncü çeyrekte yüzde 4-5 bandında artışlar kaydeden hizmet kümesi fiyatlarının ekim ayında mevsimsel ögelerin da tesiriyle yavaşlaması dikkati çekti. Bu gelişmede ulaştırma, eğitim, kira ve lokanta-otel alt kümeleri belirleyici oldu. Ekim ayında ulaştırma hizmetleri fiyatları, havayolu ve karayolu ile şehirlerarası nakliyecilik alt kalemlerine bağlı olarak yüzde 2,04 düştü.
Diğer hizmetler kümesi enflasyonu, eğitim kaynaklı tesirlerin tamamlanmasının da tesiriyle bir evvelki aya kıyasla zayıfladı. Kira aylık enflasyonu ekim ayında mukavele yenileme oranındaki düşüşün yanı sıra mukavelelerde referans olarak kullanılan artış oranının da gerilemesiyle yavaşlama gösterdi. Bu periyotta konaklama kümesindeki fiyat düşüşünün de dayanağıyla lokanta-otel kümesi aylık enflasyonu (yüzde 1,44) güç kaybetti. Ekim ayında temel mal kümesi yıllık enflasyonu 0,19 puan yükselerek yüzde 28,45 oldu.
