Para nereden kaçıyor? Nereye gidiyor?
Gedik Yatırım’ın haftalık piyasa değerlendirmesine nazaran, 13 Haziran haftasında Türkiye piyasalarında dikkat cazibeli rezerv hareketleri, yatırım tercihlerinde değişimler ve döviz dönüşlerine dair sinyaller öne çıkıyor. Swap hariç net rezervlerde 2,9 milyar dolarlık artış görülürken, yurt dışı yerleşikler DİBS ve pay senetlerine yöneldi.
Buna karşılık 18 Haziran prestijiyle rezervlerde tekrar düşüş gözlemlendi. DTH’lerde 2,9 milyar dolarlık artış ve TL mevduatlarda 434 milyar TL’lik sıçrama dikkat çekerken, yatırım fonlarındaki faal büyüklük yine yılın başındaki düzeylere yaklaştı. 2024’ün başına nazaran dolarizasyon oranı ise %59’dan %42,9’a gerileyerek kıymetli bir çözülmeye işaret etti.
Para nereden kaçıyor? Nereye gidiyor?
13 Haziran haftasında swap hariç net rezervlerde 2,9 milyar $’lık artış, yurtdışı yerleşiklerin 580 milyon $’lık DİBS alımı ve DTH’lardaki 2,9 milyar $’lık artış öne çıkıyor. Ayrıyeten,
TCMB Analitik Bilanço bilgilerine nazaran, swap hariç rezervlerde 18 Haziran itibariyle 3,9 milyar $’lık azalış olduğunu hesaplıyoruz. Haftalık hareketleri şöyle sıralayabiliriz:
➢ Parite tesirinden arındırılmış DTH bireysellerin 130 milyon $, kurumsalların ise 2,8 milyar $ alışı ile yaklaşık 2,9 milyar $ artış gösterdi. Döviz mevduatlar geçtiğimiz son 3 haftada yaklaşık 4,5 milyar $ gerileme göstermişti.
➢ KKM haftalık 5 milyar TL (0,2 milyar $) çıkışla 566,3 milyar TL’ye geriledi. KKM hesaplarında Ağustos 2023’te ulaşılan zirve noktadan çözülme 2,8 trilyon TL’ye (122,2 milyar $’a) ulaşmış durumdadır.
➢ DTH + KKM’nin toplam mevduat içerisindeki hissesi ise bir evvelki hafta olan %41,2’den %41 düzeyine gerilemiştir. DTH ve KKM hesaplarının toplam mevduat içindeki hissesi KKM hesaplarının tepe yaptığı Ağustos 2023’te %68,4 düzeyine kadar yükselmişti.
➢ TL mevduatlar haftalık 434 milyar TL artış göstererek yaklaşık 13,9 trilyon TL düzeyine yükselmiştir.
➢ Yabancı para krediler haftalık 1,7 milyar $ artarken, Mart 2024 sonundan bu yana %40’lık artışla 54,2 milyar $ gelişim göstererek 188,9 milyar $’a ulaştı.
➢ Yıllıklandırılmış 13-haftalık ortalama kredi büyümesine baktığımızda ise, ticari krediler %22’den %19,5’a, tüketici kredileri ise %37,9’ten %37,6’ya gerilemiştir.
➢ Yurtdışı yerleşiklerin 13 Haziran ile biten haftada DİBS’te yaklaşık 580 milyon $’lık alımlarıyla stok kıymet yaklaşık 10,8 milyar $’a ulaştı. Pay senetlerinde ise 475 milyon $’lık alım gerçekleşti ve stok pahası 28,4 milyar $ oldu. Hazine Eurobondu tarafında ise ilgili haftada 42,5 milyon $’lık satış gerçekleşti ve stok bedeli 112 milyar dolar düzeyinde seyretti.
➢ 13 Haziran haftasında brüt rezervler 155,9 milyar $’dan 159,3 milyar $’a artış gösterdi. Tıpkı haftada net rezervler ise 52,2 milyar $’dan 2,6 milyar $ artış göstererek yaklaşık 54,8 milyar $’a ulaştı. Swap hariç net rezervler ise 2,9 milyar $ artış göstererek 35,5 milyar $’a yükseldi. Böylelikle 14 Şubat-2 Mayıs ortasında kabaca 57,6 milyar $ azalan swap hariç net rezervler son 6 haftada yaklaşık 21,7 milyar $ artmış oldu. Swap hariç net rezervlerin 2024 mart sonundaki taban düzeyi ise -65,5 milyar $ idi.
➢ TCMB’nin analitik bilançosuna nazaran, 18 Haziran itibariyle (bu haftanın birinci 3 gününde) brüt rezervlerde yaklaşık 3,3 milyar $, net rezervlerde 5 milyar $ ve swap hariç net rezervlerde ise yaklaşık 3,9 milyar $ azalış hesaplamaktayız.
➢ Para Piyasası Fonu (PPF) büyüklüğü 13 Haziran haftasında 7,5 milyar TL artarak 972 milyar TL oldu. PPF’ler 14 Mart itibariyle yaklaşık 1,42 trilyon TL faal büyüklüğe sahipti. Hür Şemsiye Fonu altındaki PPF büyüklüğü ise geçen hafta 47 milyar TL artarak 952 milyar TL’ye yükseldi. PPF+ Hür Şemsiye Fonu olarak baktığımızda Mart ortasından sonraki 3 haftada fon büyüklüğü 500 milyon TL küçülmüştü. Artık yine mart ortasındaki düzeye yaklaştığını görmekteyiz. Tüm döviz fonlarının faal büyüklüğü ise 805 milyon $’lık artışla yaklaşık 58,2 milyar $’a yükseldi. 2024 başında bu düzey 25 milyar $ civarındaydı. Yatırım fonlarını da dahil ederek hesapladığımız dolarizasyon oranı, 13 Haziran haftasında %43,1’den %42,9’a gerilemiştir. Bu oran 2024 yılı başında kabaca %59 idi.
Kaynak: Gedik Yatırım
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik fiyatlıdır. Şartları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
