İSO Türkiye İmalat PMI şubatta 48,3’e yükseldi
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en süratli ve sağlam referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Şubat 2025 periyodu sonuçları açıklandı. Eşik paha olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların bölümde güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, ocak ayında 48,0 olan manşet PMI, şubatta hafif bir artışla 48,3 seviyesinde gerçekleşti lakin 50,0 eşik kıymetinin altında kalarak faaliyet şartlarında birinci çeyrek ortası prestijiyle yavaşlamaya işaret etti.
Sektörün faaliyet şartları Nisan 2024’ten bu yana daralma bölgesinde yer aldı.
Anket iştirakçileri, şubat ayında talep şartlarının zayıf olduğunu bildirirken, bu durum üretim ve yeni siparişlerde ivme kaybının devam etmesine yol açtı. Yeni siparişlerde üst üste 20. ay gerçekleşen yavaşlama, ocak ayına nazaran hafiflemesine karşın tekrar bariz seviyede kaydedildi. Dış talep şartlarında da zayıflama gözlendi ve yeni ihracat siparişlerinde 2024 Ekim’den bu yana en sert bozulma yaşandı.
Şubat ayında yeni siparişlerde olduğu üzere üretimde de yavaşlama gözlendi. Son bilgiyle birlikte yavaşlama eğilimi 11. aya ulaşırken, son düşüş ölçülü seviyede ve bir evvelki aya nazaran daha hafif seyretti. Yeni siparişlerin yetersizliği, şubatta imalatçıların istihdam ve satın alma faaliyetlerini azaltmalarına yol açtı. Her iki kalemde de düşüş ocak ayına nazaran daha besbelli gerçekleşti.
Firmaların girdi ve sonuncu eser stoklarında da düşüş gözlendi. Girdi maliyetleri enflasyonu, şubat ayında üst üste üçüncü sefer ivme kazandı. Güçlü gerçekleşen bu artış, anket iştirakçilerine nazaran ham unsur ve işçi maliyetlerindeki yükselişin yanı sıra Türk lirasındaki zayıflıktan kaynaklandı. Artan girdi maliyetlerine bağlı olarak nihai eser fiyatlarındaki artış da hızlandı ve enflasyon son beş ayın en yüksek düzeyine ulaştı. Tedarikçilerin teslimat müddetleri şubat ayında da ölçülü artış sergiledi. Firmalar, yaşanan gecikmeleri fiyat artışlarına ve jeopolitik problemlere bağladı.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket bilgileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi:
“Türk imalat kesimi 2025 yılının başlarında ivme kazanmakta zorlanmaya devam etti ve firmalar şubat ayında yeni sipariş alma konusunda ek zahmetlerle karşılaştı. Bu doğrultuda imalatçılar istihdamı artırma ya da yeni materyal alımına kaynak ayırma konusunda isteksiz davrandı. Hem girdi maliyetlerinin hem de en son eser fiyatlarının daha süratli yükselmesi, enflasyona temaslı meselelerin devam ettiğini gösterdi. Bu durum, firmaların yakın vadede yeni iş almalarını daha güç hale getirebilir.”
Sektörel PMI’a nazaran dokuz dalda yeni siparişler düştü
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI Şubat 2025 raporuna nazaran, takip edilen on daldan dokuzunun yeni siparişleri şubat ayında düşüş kaydetti. Bu eğilimin tek istisnası, son beş ayın dördünde büyüme sergileyen besin eserleri oldu. En keskin düşüşler giysi ve deri eserleri ile dokumacılık sektörlerinde gerçekleşti. İhracat tarafında ise toplam yeni siparişlere göre hafif daha olumlu bir tablo ortaya çıktı. Üç dalın yeni ihracat siparişlerinde genişleme gözlendi. En güçlü artış, ağaç ve kağıt eserlerinde yaşandı. Talepteki zayıf seyre bağlı olarak, şubat ayında üretim artışı yalnızca iki kesimle hudutlu kaldı. Üretimin Mayıs 2023’ten bu yana birinci kere artış gösterdiği ana metal sanayi, besin eserleri ile birlikte büyüme bölgesinde yer aldı. Üretimde en bariz yavaşlama yeniden dokuma bölümünde kaydedildi.
İstihdamını artıran bölüm sayısı ocak ayında iki iken şubatta üçe yükselerek hafif çapta düzgünleşme kaydetti. En güçlü istihdam artışı, işçi sayısının iki aylık düşüşün akabinde güçlü biçimde toparlandığı kara ve deniz taşıtlarında gerçekleşti. Dokuma eserleri ise genel olarak devam eden zorluklara paralel olarak istihdamını en süratli azaltan dal oldu.
Gıda imalatçıları, yeni siparişlerde ve üretim ihtiyaçlarında görülen artışlara bağlı olarak satın alma faaliyetlerini genişletti. Bununla birlikte, satın alma hacmindeki düzgünleşme sadece bu bölümle sonlu kaldı. Metalik olmayan mineral eserlerde ise girdi alımları düşüş eğilimine son vererek yatay seyretti.
Girdilere yönelik talebin hudutlu olması, anket kapsamında takip edilen on bölümün yarısında tedarikçilerin teslimat müddetlerinin kısalmasını sağladı. Girdi maliyetleri enflasyonu yüksek seyretti ve on daldan altısında ivme kazandı. En keskin yükseliş, enflasyonun 18 aylık doruğa ulaştığı ağaç ve kağıt eserlerinde gerçekleşti. Girdi fiyatlarındaki en yavaşartış ise metalik olmayan mineral eserlerde görüldü. Satış fiyatlarında da en süratli ve en yavaş artışlar tekrar bu iki kesimde kaydedildi. Nihai eser fiyatları enflasyonu da rapor kapsamında izlenen altı kesimde artış gösterdi.
