ISO PMI analizi: İmalat sanayinde zayıf görünüm korundu

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) ekimde aylık 1,5 puan artarak 45,8’e yükselse de, eşik düzeyin ve uzun periyot ortalamasının besbelli altında kalmaya devam ederek imalat endüstrinde zayıf seyrin korunduğuna işaret etti. Daha evvelki anketlerde de belirtildiği üzere bu görünümde hem iç hem dış talep şartlarındaki zayıflama tesirli olurken, bu durumdan üretim, mal alımı ve istihdam da olumsuz etkilenmeye devam ediyor. Fiyatlamaya ait sorular fiyat artışlarının ölçülü biçimde sürdüğüne işaret ediyor. Tedarikçilerin teslim sürelerindeki düzgünleşme ise ekimde yerini yine artışa bıraktı.

Sektörel datalar, ekim ayında besin kesiminin olumlu, ağaç ve kâğıt kesiminin ise olumsuz ayrıştığına işaret etti. Genel olarak ise besin dışındaki bölümler tarihî ortalamalarına kıyasla zayıf bir seyir izliyor.

Anketin alt sorularına bakıldığında;

Üretim endeksi üst üste yedi aydır eşik düzeyin altında ve üretimde besbelli daralmaya işaret ediyor. Bu devirdeki SÜE dataları de bu görünüme paralel bir seyir izledi. Anekdotal bilgiye nazaran talepteki zayıflık üretim üzerindeki temel belirleyici olmaya devam ediyor.

Yeni siparişlerde de iç ve dış talepteki zayıflık kaynaklı yavaşlama sürdü.

İstihdam endeksinde gerileme devam etti. Anekdotal bilgiye nazaran bu gelişmede yeni siparişlerdeki yavaşlama tesirli olurken, birtakım iştirakçiler istekli istifaların da tesirli olduğunu belirtti.

Enflasyonist baskılar hafifledi. Girdi fiyatlarındaki artışta TL’deki zayıflık ve ham unsur fiyatlarındaki artışın tesirli olduğu belirtiliyor.

Girdi stoklarında Mayıs 2020’den bu yana en yüksek oranlı düşüş gerçekleşti.

Tedarikçilerin teslimat mühleti ekim ayında yine artış gösterdi.

Sektörel bazda ise mevsimsellikten arındırılmış olarak;

Manşet endekslere nazaran, son üç aydır 50 eşik pahasının altında bulunan besin kesiminde endeks ekimde aylık 4,7 puan artışla 52,4’e yükseldi. Ağaç ve kağıt, elektrik ve elektronik ve taşıt bölümlerinde manşet endeks gerilerken, başka bölümlerde artış görüldü. Aylık bazda en sert düşüş ağaç ve kağıt dalında gözlendi.

Üretim endeksinde aylık bazda en besbelli düşüş ağaç ve kağıt, en besbelli artış ise besin dalında görüldü. Giysi kesiminde ise yatay seyretti. Kimya, kauçuk ve plastik kesimi eylül ayındaki sert düşüşün büyük bir kısmını toparladı.

Yeni siparişlerde de tekrar aylık bazda en bariz düşüş ve artışlar ağaç ve kâğıtile besin bölümlerinde gerçekleşti ). Ağaç bölümünde endeks 36,5 ile Mayıs 2021’den bu yana en düşük düzeyinde. Taşıt bölümünde endeks yatay seyrederken, düzey olarak (39,6) zayıf görünüme işaret etti.

İstihdam endeksinde de besin bölümündeki besbelli artış öne çıktı. Taşıt, giysi, ağaç ve kâğıt, elektrik ve elektronik bölümlerinde düşüş kaydedildi.

Girdi maliyet endeksinde en besbelli düşüş kimya kauçuk plastik bölümünde, en besbelli artış ise besin ile ağaç ve kağıt dallarında görüldü.

 Tedarikçi teslim müddeti on kesimin üçünde kısaldı.

Akbank Ekonomik Araştırmalar raporundan alıntıdır