İklim Değişikliği Konferansı Bakü’de başlıyor
Azerbaycan’ın başşehri Bakü’de düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Konferansı (COP29) yarın başlıyor.
22 Kasım’a kadar sürecek olan İklim Değişikliği Konferansı’nda iklim kriziyle gayrette gelişmekte olan ülkelerin nasıl destekleneceği ve iklim müdafaa gayretlerinin nasıl hızlandırılacağı en önemli gündem hususları ortasında bulunuyor.
Scholz ve Macron gitmiyor
İki hafta boyunca sürecek müzakerelere, yaklaşık 200 ülkenin delegasyonları katılacak. Devlet ve hükümet liderlerinin konuşmalarıyla başlayacak olan konferansta, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, daha evvel planlandığı üzere bir konuşma yapmayacak. Scholz, Almanya’da yaşanan hükümet krizi nedeniyle Bakü ziyaretini iptal etmişti. Scholz’un Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’den Hür Demokrat Partili (FDP) Maliye Bakanı Christian Lindner’i görevden alınmasını talep etmesinin akabinde FDP koalisyondan çekilmiş ve Alman federal hükümeti, meclis çoğunluğunu kaybetmişti.
Aynı formda Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un yanı sıra Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’nın da konferansa katılmayacakları bildirildi.
Türkiye’den konferansa Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun da katılacağı belirtildi.
COP29’ta en değerli gündem finansman olacak
Konferans, son yıllarda iklim muhafaza ile ilgili müzakerelerin itici gücü olma rolünü üstlenmiş olan Almanya’nın geçen haftadan bu yana bir hükümet krizi içinde bulunmasının yanı sıra ABD’de iklim değişikliğine kuşkuyla yaklaşan Donald Trump’ın başkanlık seçimini kazanmış olmasının gölgesinde yapılıyor.
Bu krizler çerçevesinde, karbon emisyonlarının yanı sıra maliye konusunda gereksinim duyulan uzlaşmanın Bakü’de gerçekleşmeyebileceğinden çekiniliyor.
Bakü’deki konferansa katılacak aktörlerin ana gayelerinden biri, milletlerarası iklim muhafaza konusunda gerekli olan yüzlerce milyar doları mobilize etmek olacak. Bu çerçevede, 2025 yılından itibaren geçerli olmak üzere, milletlerarası iklim müdafaanın finansmanı için 5 ilâ 10 yıl geçerli olacak yeni bir çerçeve oluşturulması hedefleniyor. Mevcut durumda, iklim muhafaza amaçlarına ulaşılabilmesi için, endüstrileşmiş güçlü ülkelerin yılda en az 100 milyar dolar ödemesi gerekiyor. 2022 yılında bu gayeye, iki yıllık gecikmeyle ulaşılabilmişti.
Uzmanların varsayımlarına nazaran, Global Güney’de bulunan ülkeleri iklim muhafaza ve global ısınmanın sonuçlarına ahenk sağlama konusunda desteklemek için yılda en az bir trilyon dolara gereksinim var. Kimi hesaplamalara nazaran, bu sayı 2,4 trilyon dolara kadar çıkıyor.
Almanya: Kolay olmayacak
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Pazar günü Berlin’de yaptığı açıklamada, “Müzakerelerin kolay geçmeyeceği herkes için aşikâr. Lakin bu müzakereleri yapmaya paha. Global ısınmada engellenecek her 0,1 derece, daha az kriz, daha az acı ve daha az yerinden edilme manasına geliyor” diye konuştu.
Öte yandan misyona 20 Ocak’ta ABD’nin yeni başkanı olarak göreve başlayacak olan Donald Trump’ın geçen hafta elde ettiği zafer de tedirginliği artırmış bulunuyor. Trump, lider olduğu 2017 yılında Paris Anlaşması’ndan çekilmiş, halefi Joe Biden ise misyona başlar başlamaz ABD’yi muahedeye geri döndürmüştü. Trump ise mutabakattan tekrar çekilmeyi vadediyor. Çin’den sonra sera gazı salımından sorumlu dünyanın en büyük ikinci ülkesi olan ABD’den gelen iklim yardımlarının kesilmesi de bekleniyor.
Trump’ın zaferi ve iklim muhafaza konusunda bir açıklamada bulunan Almanya Kalkınma Bakanı Svenja Schulze ise Trump’ın 2017-2021 yılları ortasında izlediği “İklim aykırısı tavrın dünyanın geri kalanını bir ortaya getirdiğini” belirterek, dünyanın ABD’nin takviyesi olmaksızın da iklim muhafaza maksatlarına ulaşmada başarılı olacağını savundu.
Taliban İklim Konferansı’na katılıyor
Bakü’deki konferans öncesinde global siyaset açısından dikkat cazibeli gelişmelerden bir başkası ise Afganistan’da denetimi 2021 yılında ele geçiren radikal İslamcı Taliban‘ın konferansa delegasyon göndermesi oldu.
Uluslararası toplumdan izole olan ve BM’ye üye devletler tarafından tanınmayan Taliban’ın kontrolündeki Dışişleri Bakanlığı, söz konusu gelişmeyi Pazar günü yaptığı açıklamada duyurdu. Bunun paralelinde, Reuters’a konuşan bir diplomat, konut sahibi Azerbaycan’ın Afganistan’ı konferansa gözlemci sıfatıyla davet ettiği bilgisini aktardı.
Böylece Taliban idaresindeki Afganistan, 2021 yılından bu yana birinci kere bir üst seviye milletlerarası konferansa katılmış olacak. İktisadı tarıma bağımlı olan Afganistan, dünyada iklim değişikliğinden en fazla muzdarip olan ülkelerden biri.
