FÖŞ yazdı: Borsa’da Trump bereketi
Trump ABD’de başkanlık yarışını kazanıncaya kadar Borsa konusunda epey karamsar bir görüşe sahiptim. Yerleşikler TL mevduatta gereğince kazandığı için zati kar beklentilerinin daima düştüğü pay senetlerinde alıma iştahlı değildi. Her Gelişmekte Olan Ülke (GOÜ, Piyasa = GOP) borsası için hayat kaynağı olan yabancı yatırımcı inine çekilmiş, Trump kazanırsa paranın nereden nereye kayacağı hesabını yapıyordu. Belirsizlik bundan da ibaret değildi. Trump’ın kazanıp, Kongre’nin Demokratlar (DEM) ve Cumhuriyetçiler (CUM) ortasında paylaşılması liderin ekonomik ajandasını hayata geçirmesini geciktirebilirdi. Son olarak da, bir çok meslektaşımın aksine, TCMB’nin bu sene faiz indireceğine hiç ihtimal vermiyordum, Enflasyon Raporundan sonra hiç vermiyorum.
Çarşamba günü, Trump’ın yanında CUM’un Kongre’de de tulum çıkartmasıyla bu karamsar görüntüye ansızın güneş doğdu. Trump’ın başkanlarıyla yeterli geçindiği 3 ülke ortasında Türkiye de var. Öbürleri Rusya ve Macaristan. ABD-Türkiye ortasında alakaların düzelmesi bir kaç makro-fon için alım sebebi olabilir, fakat Borsa’ya çok para getirmez. Fakat, Trump ajandası çok güzel incelendiğinde Borsa İstanbul ve daha genel olarak TL cinsi varlıkların GOP içinde avantajlı pozisyonlardan birine oturduğu gerçeği sarih formda ortaya çıkar.
/*
İç dinamiklerden hiç bir yarar sağlayamayan, üstelik kayyum atamaları yüzünden siyasette tırmanan gerginlikten nem kapan Borsa’ya Trump bir hayat öpücüğü olacak.
Anlatayım.
Trump Çin mallarına %60, öbür ülkelerden gelen ithal mallara ise %10 yahut %20 gümrük vergisi salacağını vadetti. Dediğini yapacak da, esasen ABD siyaseti ve halk nezdinde gümrük vergileri tanınan. Bizim ABD ile ticaretimiz çok cüzi. Bir Çin, bir Meksika, Almanya vergilerden darbe yer. Bizi kasmaz.
Trump Çin iktisadını dinamitleyecek. Beijing esasen bu tehlikeyi gördüğü için bu günlerde 5 yılda $1.4 trilyon ekstra harcama içeren yeni teşvik paketi açıklıyor. Fakat, yetmez. Hanehalkı tarihi bir itimat buhranı yaşarken, Çin’in yarının teknolojilerinde global pazar hakimiyeti için dev ölçüde üretim kapasitesi kurması yalnız ABD ve AB değil, tüm dünya devletlerini kızdırıyor. Yakında, Çin’in ekonomik yayılmacılığı bir çok endüstride dumping cezaları ve vergilerle engellenecek. Çin dünyanın bir numaralı ihracatçısı, fakat ithalatı da yabana atılır değil. Çin’e yüksek ölçüde ihracat yapan ekonomilerde şoklar yaşanacak. Bu da bizi kasmaz. Çin’e ihracatımız yok denecek kadar az.
Trump’ın büsbütün gümrük vergileriyle ekonomiyi yönlendirme hayali ve yasa dışı göçmenlerin kovulması ABD’de enflasyonu yükseltecek. Fed’in Ocak 2025’ten sonra faiz indirimlerini sürdürmesi sıkıntı olacak. Ayrıyeten, vergi indirimleri de bütçe açığını yükselterek devlet tahvili faizlerini üst itecek. Bu durumda, Dolar Endeksi yükselir. Bir çok GOÜ Merkez Bankası para ünitelerini devaluasyondan korumak için vakitsiz nakdî sıkılaştırmaya gidecek. Bu bahiste da Türkiye’nin bir kasveti yok. Faiz esasen yüksek. Üstelik, hem siyasi irade, hem Mehmet Şimşek’in enflasyonla çaba programı güçlü TL siyasetini destekliyor. TCMB’nin brüt rezervi $160 milyarın üstünde, cari açık çok mütevazi. Yani, ABD doları ve faizlerin yükselmesinin TL üzerinde baskı yaratacağını düşünmek akıl dışı. Bu durumda carry trade akımlarının tekrar coşmasını bekliyorum.
Hatta, Trump’ın askerini Suriye’den çekmesi ve/ya S-400’ler karşılığında Türkiye’nin F-35 programına davet edilmesi üzere olumlu olaylar tematik fonlardan yüksek ölçüde swap parası cezbederek, TCMB’nin kur üzerinde denetimini yitirmesi sonucunu getirebilir. Sakın yanlış anlamayın. Kastettiğim, TCMB’nin doların düşmesine boyun eğmesidir. Bu senaryoda, KKM’den hızla çıkan mevduat TL’ye yığılır. Efektif (TLREF) faiz de düşer.
Hatta, bir noktada TL’nin bedel kazanması o kadar hızlanabilir ki, TCMB enflasyonla uğraş kadar finansal istikrarı muhafazaya da odaklanıp, Mart’ta beklediğim birinci faiz indirimini daha erkene çekebilir.
ABD’de 2025 yılında yükselen enflasyon ve bir nebze zayıflayan bir iktisat göreceğiz. Çin iktisadı sendeliyor. ABD’den gelecek ekstra petrol ve doğal gaz üretimi yavaşlayan global taleple karşılaştığında, Brent’in 6 ay içinde $50/varile düşmesi beni şaşırtmayacak. Düşünün, sene başında gelir artırımlarından maliyet dayağı yiyen Borsa şirketlerinin güç maliyetleri düşecek. Karşımıza 2025 yılı için umulandan daha güçlü bir kar görüntüsü çıkacak.
Zaten, 2025 şirket karları için hiç de karamsar değilim. Enflasyon muhasebesinin sonuçları fiyatlarda, fakat iç talep bir türlü zayıflamıyor. İç piyasaya çalışan şirketlerin kar görünümü üst taraflı sürprizler yapabilir.
Bir kaç hafta içinde önde gelen aracı kurumların strateji raporlarında 2025 BİST-100 Endeks gayelerini üst çekmesini bekliyorum. Artık çabucak hepsi Türkçe’ye çevrilen küresel yatırım bankası raporlarında da Türk paylarının tavsiye edilenler ortasına girmesi kelam konusu.
35 yıllık mesleğimde kimseye pay al yahut sat demedim, kendim de pay trade etmem. Fakat, bu şartlarda benzerlerine nazaran F/K ve F/DD bazında çok ucuza süreç gören BİST’in artık ralliye başlaması için epey umutluyum.
