ANALİZ: Enflasyon Hedefine Ulaşıldı, Belirsizlik Sürüyor
Enflasyon Maksadına Ulaşıldı, Belirsizlik Sürüyor
Küresel merkez bankalarının ortak değerlendirmesine nazaran, son iki yılda uygulanan sıkı para siyasetleri enflasyonla uğraşta değerli bir ara kaydedilmesini sağladı. Enflasyon oranlarının birçok ülkede %2 düzeylerine yaklaşması, para otoritelerinin gayelerine büyük ölçüde ulaştığına işaret ederken, yeni periyotta siyasetlerin istikameti belirsizlikler nedeniyle temkinli formda belirleniyor. Global tedarik zincirlerindeki kırılganlık, artan jeopolitik tansiyonlar ve beklenmedik dışsal şoklar nedeniyle dezenflasyon süreci hala kırılgan olarak bedellendiriliyor.
ABD tarafında enflasyonun çekirdek seviyede %2.7, manşet seviyede %2.3 civarında seyretmesi olumlu bir tablo sunarken, işsizlik oranının %4.2’ye çıkması büyüme tasalarını de beraberinde getiriyor. Yetkililer, gümrük tarifelerinin tesirinin şimdi fiyatlara yansımadığını, bu nedenle faiz indiriminde çabuk edilmediğini söz etti. İktisatta genel gidişatın sağlıklı olması nedeniyle, tarife tesirlerinin yaz aylarında daha besbelli hale gelmesi bekleniyor.
Asya Ekonomileri Farklı Dinamiklerle Çaba Ediyor
Asya’da ise görünüm farklılık gösteriyor. Ticaret hacmine yüksek derecede bağımlı olan ekonomiler, bilhassa Çin ile ABD ortasında artan ticaret gerginliklerinden dolaylı olarak etkileniyor. Güney Kore’de büyüme potansiyelinin altında seyreden ekonomik performans, para siyasetinin gevşetilmesini beraberinde getirdi. Faiz oranları son sekiz ayda 100 baz puan düşürülmüş durumda. Lakin büyük kentlerde süratle artan konut fiyatları finansal istikrarı tehdit ediyor. Bu nedenle para otoriteleri faiz indirimi sürecinde temkinli davranmak zorunda.
Japonya’da ise manşet enflasyon %2’nin üzerinde seyretmesine karşın, çekirdek enflasyon hala bu düzeyin altında kalıyor. Enflasyondaki kalıcılıkta besin fiyatları ve iç talep belirleyici rol oynarken, merkez bankası yetkilileri gelecek yıllarda çekirdek enflasyonun kademeli olarak maksada yaklaşmasını bekliyor. Öte yandan bölgesel ticaretin Çin dışı Asya ülkeleri ortasında da güçleniyor olması, Japonya’nın bölgesel ekonomik dayanıklılığına katkı sunuyor.
Avrupa’da Para Siyaseti Stratejik Çerçevede Yürütülüyor
Avrupa tarafında, uygulanan stratejik gözden geçirme süreçleri sonucunda para siyaseti kararlarının bilgi bağımlı biçimde alınması kararlaştırıldı. Enflasyondaki yükselişin büyük ölçüde kamu tarafından belirlenen fiyatlardan kaynaklandığı söz edilerek, bunun arz-talep istikrarına dair bir sinyal vermediği vurgulandı. Bu bağlamda faiz indirimlerinin istikameti ve zamanlaması ekonomik yavaşlama işaretleri ile birlikte bedellendiriliyor.
Avrupa iktisadında, bilhassa güç arz güvenliği, üretim modeli değişiklikleri ve teknolojik tedarik zincirlerinin tekrar yapılandırılması üzere yapısal dönüşümler ön plana çıkıyor. Bu dönüşümlerin kısa vadede maliyetli olabileceği lakin uzun vadede Avrupa’nın ekonomik bağımsızlığını artıracağı belirtiliyor. Tıpkı vakitte sermaye hareketlerinin euro lehine yönelmesi, Avrupa’nın global finans sistemindeki pozisyonunu da güçlendiriyor.
Küresel Finansal Sistem ve Dijital Para Tartışmaları
Toplantının dikkat çeken öteki gündemlerinden biri, global finansal sistemdeki parçalanma riskiydi. İştirakçiler, global ticaretin ve finansal akışların daha az entegre hale gelmesinin büyümeyi olumsuz etkileyebileceği konusunda hemfikir. Birtakım ülkeler, bu sürece sadece ahenk sağlamak zorunda olduklarını söz ederken, rezerv para statüsünde olan ülkelerin siyaset esnekliklerinin daha yüksek olduğuna işaret edildi.
Dijital para üniteleri ve bilhassa sabit koinler (stablecoin) konusundaki tartışmalarda ise ortak korku, para siyasetinin aktifliğinin zayıflaması ve mali egemenliğin özel kuruluşlara devredilme riski oldu. İştirakçiler, paranın bir kamu hizmeti olduğunun altını çizerek, dijital paraların bu kamu fonksiyonunu zedelememesi gerektiğini vurguladı. Yeni teknolojilerin getirdiği fırsatların yanı sıra, düzenleme eksikliklerinin doğurabileceği yapısal riskler de kapsamlı halde ele alındı.
Geleceğe Bakış
Toplantı boyunca, merkez bankalarının para siyaseti kararlarında daha dikkatli ve dataya dayalı hareket edeceği bildirisi verildi. Belirsizliklerin arttığı bir devirde, senaryo tahlillerinin daha sık yapılması ve kamuyla paylaşılmasının değerine dikkat çekildi. İştirakçiler, vazife müddetlerinin sonuna yaklaşırken ekonomilerini sağlıklı bir durumda devretmek istediklerini belirtti. Bunun için hem fiyat istikrarını hem de finansal istikrarı birlikte gözeten siyasetlerin ön planda tutulacağı söz edildi. Global iktisadın tarafını belirleyecek temel faktörlerin yapısal dönüşümler, dijitalleşme, jeopolitik riskler ve uyum gerektiren çok taraflı tahliller olacağı öngörüldü.
