MANUKYAN: Ortadoğu’daki Gerilim Finansal Görünümü Nasıl Şekillendiriyor?
Ortadoğu’daki Tansiyon Finansal Görünümü Nasıl Şekillendiriyor?
Şant Manukyan, İran-İsrail sınırındaki son gelişmeleri ve global piyasalar üzerindeki tesirlerini uzun vadeli bir bakış açısıyla kıymetlendirdi. Manukyan, jeopolitik riskin artmasına karşın piyasaların bu cins şokları giderek daha süratli sindirdiğini, fakat altın talebinin dikkat alımlı biçimde yükseldiğini vurguladı. Global enflasyon-deflasyon tartışmalarından AI takviyeli savunma atılımlarına kadar uzanan geniş yelpazede öne çıkan başlıklar şöyle:
Jeopolitik Gerginlik Karşısında Endekslerin Dayanıklılığı
İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana büyük jeopolitik olaylarda S&P 500’ün verdiği tarihî reaksiyonları hatırlatan Manukyan, endeksin düşüş derinliğinin zayıfladığını ve toparlanma mühletinin kısaldığını belirtmektedir. Piyasaların “merkez bankaları gerektiğinde devreye girer” beklentisine sıkı sıkıya bağlı olduğu, bu nedenle satış baskısının finansal sistemi tehdit edecek seviyeye taşınmadığı sürece sonlu kaldığı aktarılmaktadır. Tekrar de Körfez Savaşı ve 11 Eylül üzere istisnai periyotlarda sert oynaklık yaşandığı hatırlatılıyor.
Petrol Arzı Senaryoları ve Hürmüz Boğazı Riski
Bölgedeki mümkün çatışmanın petrol fiyatlarına tesiri, iki kritik muhtemellikte toplanıyor: İran’ın komşu kuyulara yahut Hürmüz Boğazı’na yönelik bir atağı. Manukyan, “boğazın kapanması” tabirinin fiilî ablukadan çok, sigorta primlerini yükselterek tanker trafiğini durma noktasına getirme riskini içerdiğini açıklıyor. İran-Irak Savaşı sırasında görülen “tanker savaşı” örneği anımsatılıyor. Suudi Arabistan’ın teorik olarak günde 1 milyon varil ek üretim kapasitesine sahip olduğu, bu nedenle büyük bir arz kesintisi olmadıkça petrolün kalıcı olarak sıçramasının beklenmediği söz ediliyor.
Altın İnançlı Liman Özelliğini Güçlendirdi
Son yükselişin “yaklaşık yüzde 51’inin” jeopolitik kaygılardan kaynaklandığını düşünen Manukyan, bilhassa Rusya rezervlerine Batı’nın el koyması sonrası başlayan rezerv çeşitlendirme eğiliminin Çin tarafından hızlandırıldığına işaret ediyor. Çin’in altın alımlarını resmî istatistiklere yansımayan kanallardan da sürdürdüğü, gümrük bilgileri ve rafineri çıkışlarından takip edilebildiği lisana getiriliyor. Tıpkı periyotta klasik “tahvil-dolar” sığınma stratejisinin zayıflaması, yatırımcıların riske karşı daha direkt emtialara yöneldiğini gösteriyor.
Yüksek Teknolojinin Savaşa Entegrasyonu
ABD’nin yapay zekâ alanında öne çıkan Palantir, OpenAI ve Meta yöneticilerini rezerv subay statüsünde misyona çağırması dikkat cazibeli bir gelişme olarak sunuluyor. Yarbay rütbesiyle yapılan bu atamalar, AI ve büyük bilgi analitiğinin çağdaş çatışma senaryolarında giderek kritik hâle geldiğinin göstergesi kabul ediliyor. Teknoloji devlerinin savaşa stratejik katkı sağlaması, Çin-ABD rekabetinin Pasifik’teki tansiyonunu de artırabilecek bir öge olarak ele alınıyor.
Uzun Vadeli Kırılma Kapıda mı?
Manukyan, kısa vadede global pay piyasalarının büyük bir ayı döngüsüne gireceğini beklemiyor; hatta S&P 500 için “önemli bir ralli” öngörüyor. Bununla birlikte demografik değişim, yüksek teknoloji-savunma entegrasyonu ve bloklar ortası ticaret-enerji istikrarları üzere ögelerin, finans sisteminde yapısal bir kırılmanın şimdi başlangıcında olunduğunu gösterdiğini belirtiyor. Altın rezerv stratejileri, potansiyel petrol kesintileri ve AI tabanlı savunma atakları, orta-uzun vadede piyasaların yeni normallerini tanımlayacak esas faktörler olarak öne çıkıyor.
