ABD-Avrupa İlişkilerinde Yeni Dönem: Küresel Dengeler Değişiyor
Münih Güvenlik Konferansı’nda Sert Çıkış
Münih Güvenlik Konferansı’nda ABD’li yetkili J.D. Vance, Avrupa’nın siyasi ve demokratik pahalarını sert bir lisanla eleştirdi. Avrupa’nın en büyük güvenlik tehdidinin dışarıdan değil, içeriden geldiğini savunan Vance, Avrupa’daki demokratik olmayan uygulamaların asıl tehdit olduğunu belirtti. Konuşmasında İngiltere’de bir kürtaj kliniğinin yakınında dua eden bir kişinin cezalandırılmasını ve İsveç’te Kur’an yakan bir şahsa yönelik açılan davayı örnek göstererek Avrupa’nın tabir özgürlüğü konusunda ikili standart uyguladığını öne sürdü.
Vance’ın sözleri, Avrupa’daki siyasetçileri açıkça gaye aldı ve büyük yankı uyandırdı. Konferans salonunda evvel gülüşmeler duyulsa da, konuşmanın sertliği arttıkça büyük bir sessizlik oluştu ve akabinde reaksiyonlar yükseldi. Avrupalı önderler, Vance’ın açıklamalarına sert karşılıklar verirken, konuşmanın ABD ve Avrupa ortasındaki ideolojik farklılıkları gözler önüne serdiği değerlendirmeleri yapıldı.
ABD’nin Yeni Stratejisi: Ukrayna ve Avrupa’ya Mesafe
Konferansın akabinde Avrupa’nın iç siyasi dinamikleri hareketlenirken, ABD’nin global stratejisinde kıymetli bir değişim yaşandığı sinyalleri alındı. Bilhassa Suudi Arabistan’daki diplomatik görüşmelerde ABD ve Rusya ortasında yapılan temaslar dikkat çekti. Görüşmelere Avrupa’nın dahil edilmemesi, ABD’nin Ukrayna sıkıntısında Avrupa’yı yalnız bırakacağı yorumlarını beraberinde getirdi.
Bu süreçte Donald Trump’ın yaptığı sert açıklamalar, Washington’ın Avrupa ile ortasına ara koyma niyetinde olduğunu gösterdi. Trump, Ukrayna savaşının ABD için bir öncelik olmadığını ve bu savaşın ABD tarafından daha fazla desteklenmeyeceğini vurguladı. Kendi toplumsal medya platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “Aramızda büyük ve hoş bir okyanus var” diyerek, Avrupa’nın güvenlik problemlerinin ABD için artık öncelikli olmadığını belirtti.
Avrupa’dan gelen yansılar ise sert oldu. Fransız ve Alman önderler, ABD’nin Transatlantik bağlantılardan geri çekilmesini tasayla karşılarken, kimi Avrupalı siyasetçiler NATO’nun Avrupa’daki savunma kapasitesinin artırılması gerektiğini savundu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Paris’te düzenlediği dorukta Avrupa’nın savunma stratejisini yine gözden geçirmesi gerektiği vurgulanırken, Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un Ukrayna’ya ek takviye sağlama konusunda isteksiz olduğu görüldü.
ABD-Avrupa Ayrışması ve Yeni Global Denge
Trump idaresinin Avrupa’ya yönelik tenkitleri, global güç istikrarlarının tekrar şekillendiğine işaret ediyor. ABD’nin Çin’i baskılamak için global sahnede daha faal olacağı öngörülürken, Avrupa’nın Rusya-Ukrayna savaşı ve bölgesel güvenlik bahislerinde daha fazla sorumluluk alması bekleniyor.
Avrupa, bir yandan ABD’nin dayanağını kaybetme riskini yönetmeye çalışırken, başka yandan kendi savunma kapasitesini güçlendirme uğraşı içinde. Lakin NATO ve Avrupa Birliği içinde ortak bir strateji belirleme konusunda fikir ayrılıkları sürüyor. Almanya, ekonomik sakinlik nedeniyle Ukrayna’ya daha fazla yardım sağlama konusunda tereddüt ederken, İngiltere ve İtalya’nın ABD ile bağlantılarını muhafaza eforu dikkat çekiyor.
Bu gelişmeler, Avrupa’nın gelecekte daha bağımsız bir güvenlik siyaseti oluşturma muhtaçlığını gündeme getirirken, ABD’nin global stratejisinde daha izole bir tavır benimseyeceği sinyallerini veriyor. Transatlantik bağlarda yaşanan bu dönüşüm, Avrupa’nın uzun vadede kendi güvenlik mimarisini inşa etmek zorunda kalacağını gösteriyor.
Almanya Seçimleri ve Avrupa’nın Geleceği
Avrupa’daki bu değişim rüzgarları, Almanya’da yaklaşan seçimlerin değerini artırıyor. CDU’nun seçimlerde önde olması, merkez siyasetin son bir zaferi olarak görülürken, çok sağcı AfD’nin yükselişi, Avrupa’daki siyasi istikrarları değiştirecek bir gelişme olarak bedellendiriliyor. Almanya’da genç seçmenler ortasında en tanınan üç partinin AfD, Yeşiller ve Sol Parti olması, klâsik merkez partilerin giderek güç kaybettiğini gösteriyor.
Özellikle Almanya’nın doğusunda AfD’nin oy oranlarının yükselmesi, ülkede yeni bir siyasi devrin kapıda olduğunu gösteriyor. Hristiyan Demokrat Parti (CDU) başkanı Friedrich Merz, bu seçimlerin merkez siyasetin son bahtı olduğunu belirterek, AfD’nin bir sonraki seçimlerde çok daha güçlü hale geleceğine dikkat çekiyor.
SPD ve Yeşiller’in içinde bulunduğu mevcut hükümet, Ukrayna savaşına verilen takviye, ekonomik sakinlik ve göç siyasetleri nedeniyle ağır tenkitlere maruz kalıyor. Koalisyonun seçimlerde büyük oy kaybına uğraması beklenirken, Almanya’daki siyasi dengelerin sağa kayma ihtimali güçleniyor. Seçim sonuçları, Avrupa’nın gelecekte nasıl bir yol izleyeceğine dair kıymetli ipuçları verecek.
ABD ve Avrupa Ayrışırken Yeni Global İstikrar Şekilleniyor
ABD’nin Avrupa’dan uzaklaşması ve Avrupa’nın kendi güvenlik siyasetlerini oluşturma eforu, global siyasette yeni bir periyodu işaret ediyor. Almanya’da seçimlerin akabinde kurulacak hükümetin siyasetleri, Avrupa’nın ABD ile ilgilerinde belirleyici olacak. Öte yandan Trump idaresi, Çin, Hindistan ve öteki yükselen pazarlarla ilgilerini güçlendirmeye çalışırken, Avrupa’nın ABD’ye olan bağımlılığını azaltma gayretleri sürat kazanıyor.
