3 Temmuz’da Enflasyon Şoku: Zamlar Kapıda

PARA ANALİZ- 3 Temmuz Perşembe günü açıklanacak enflasyon bilgileri, sırf memur ve emekli maaşlarını değil; akaryakıttan sigaraya, alkolden toplumsal yardımlara kadar geniş bir yelpazede fiyat ve ödeme artışlarını beraberinde getirecek. Yeni artırımların fitilini ise Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ateşleyecek.

Yİ-ÜFE Artışı ÖTV ve Fiyatları Direkt Etkileyecek

Ocak-Mayıs periyodunda Yİ-ÜFE yüzde 12,92 olarak gerçekleşirken, Haziran ayında yüzde 1 ila 2 ortasında bir artış öngörülüyor. Uzman iddialarına nazaran Yİ-ÜFE, Haziran’da yüzde 1,5 artarsa, birinci 6 aylık toplam artış yüzde 14,61’e ulaşacak. Bu artış, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) üzerinden yapılan artırımları tetikleyecek ve akaryakıt, sigara, alkol üzere temel tüketim eserlerinin fiyatlarına direkt yansıyacak.

Cumhurbaşkanlığı’ndan aksi istikamette bir karar gelmediği sürece, bu artırımlar raf ve pompa fiyatlarını artıracak.

Akaryakıta Ağır Artırım Kapıda: Litre Fiyatları 2 TL’yi Aşabilir

Yüzde 14,61’lik iddiası Yİ-ÜFE artışına nazaran:

• Benzin litre fiyatına yaklaşık 2,10 TL,

• Motorine 1,97 TL,

• LPG’ye ise 1,61 TL artırım gelmesi bekleniyor.

Bu artışlar, ÖTV artırımı ile pompa fiyatlarına yansıyacak ve tüketicinin akaryakıt harcamaları önemli formda yükselecek.

Sigaraya 8-10 TL Ortasında Paket Başına Artırım Geliyor

Sigara fiyatlarında da kıymetli artışlar yaşanacak. Mevcut durumda, 20 kol üzerinden her kol için 1,8313 TL olan minimum maktu vergi, %14,61 artışla 2,0988 TL’ye yükselecek. Bu da maktu verginin 10,50 TL’den 12,03 TL’ye çıkması manasına geliyor.

KDV dahil toplam vergilerle birlikte, bir paket sigaraya yapılacak artırım 8 ila 10 TL ortasında değişecek. Bu durum, sigara fiyatlarının piyasa genelinde değerli ölçüde artmasına yol açacak.

Alkollü İçkilerde ÖTV Artışı: Rakıya 200 TL’ye Varan Zam

Alkollü içkilerde de ÖTV artışı kaçınılmaz görünüyor. Örneğin, 1 litre rakının mevcut ÖTV meblağı 1365,72 TL iken, %14,61 artışla 1565 TL’ye yükselecek. Bu da 45 derece alkol oranına sahip bir şişede yalnızca ÖTV’nin 704 TL’ye ulaşması demek.

Bu durum alkollü içki fiyatlarında da dikkate paha yükselişlere neden olacak.

Memur Maaşlarında Yüzde 15’i Aşan Artış Bekleniyor

Temmuz ayında yapılacak memur maaşı artırımı, toplu mukavele gereği yüzde 5 olarak planlanırken, yılın birinci 6 aylık enflasyon farkı da artırım oranına eklenecek.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran, memur maaşlarına yapılacak toplam artırım oranının %14 civarında olması bekleniyor. Bu doğrultuda memur maaşlarında yüzde 15,84 ile 16,5 ortasında bir artış gerçekleşebilir.

Bu artırım yalnızca maaşları değil, aile yardımı, toplu mukavele ikramiyesi ve birtakım sıhhat ödemelerini de kapsayacak. Böylelikle en düşük memur maaşı 50.652 TL’ye, emekli maaşı ise 22.725 TL’ye yükselecek.

Sosyal Yardım ve Takviye Ödemeleri Yükseliyor

Memur maaş katsayısına endeksli olan 65 yaş aylığı, engelli maaşı, konutta bakım takviyesi üzere toplumsal yardımlar da bu artırımdan olumlu etkilenecek.

• 65 Yaş Aylığı: 4.664 TL’den 5.403 TL’ye yükselecek.

• Evde Bakım Dayanağı: 10.125 TL’den 11.729 TL’ye çıkacak.

• Engelli Aylığı:

  • %40-69 engelli olanlar için 3.723 TL’den 4.313 TL’ye,

  • %70 ve üzeri engelliler için 5.585 TL’den 6.469 TL’ye yükseltiliyor.

Ayrıca kronik hastalığı olan vatandaşlara yönelik dayanaklar de artacak. Örneğin, tüberküloz ve SSPE hastalarına yapılan 10.125 TL’lik yardım 11.729 TL’ye ulaşacak.

Kıdem Tazminatı Tavanı ve Bedelli Askerlik Fiyatı Artacak

Kıdem tazminatı tavanı da memur maaş katsayısındaki artışa paralel olarak yükselecek. Şu an 46.655 TL olan tavanın 54.000 TL’yi aşması bekleniyor.

Bedelli askerlik fiyatı de birebir oranda artacak ve yeni fiyat 281.506 TL’ye çıkacak.

Sosyal ve Ekonomik Dayanak (SED) Ödemelerinde Artış

Öğrencilere yönelik SED ödemelerinde de kıymetli artışlar olacak:

• Okul öncesi çocuklar için: 4.809 TL → 5.571 TL

• İlköğretim öğrencileri için: 7.214 TL → 8.357 TL

• Ortaöğretim öğrencileri için: 7.695 TL → 8.914 TL

• Yükseköğrenim öğrencileri için: 8.657 TL → 10.028 TL